Wełna to jeden z najgenialniejszych wynalazków matki natury. Jej rewelacyjne właściwości nasi przodkowie odkryli już tysiące lat temu. Teraz my, po otrząśnięciu się z chwilowego zachwytu nad włóknami syntetycznymi, powoli przypominamy sobie o jej atutach. W dzisiejszym wpisie opowiadamy o właściwościach wełny i wyjaśniamy, dlaczego jesienią i zimą warto zaprzyjaźnić się z wełnianymi czapkami, swetrami czy bielizną termoaktywną.
Wełna – zimą grzeje, latem chłodzi
Wełna to włókno naturalne, które pozyskuje się z runa owiec, kóz, wielbłądów, alpak, a nawet królików. W zależności od tego, od jakiego zwierzęcia pochodzi, przyjmuje różne właściwości. Na przykład przędza z sierści owiec islandzkich jest szorstka i gruba, a z sierści kóz kaszmirskich – lekka, delikatna i aksamitna w dotyku. Istnieją jednak cechy wełny, które nie zmieniają się w zależności od gatunku. Jedną z nich jest termoizolacyjność.
Ubrania z wełny zapewniają komfort termiczny. Przy czym „komfort termiczny” nie oznacza tutaj tylko grzania w chłodny dzień, ale też ochłodę w upalny. Wełna bowiem zimą grzeje, a latem chłodzi. Te niezwykłe właściwości termoaktywne wynikają z łuskowatej budowy włókien, pomiędzy którymi tworzą się przestrzenie wypełnione powietrzem. Stanowią skuteczny izolator – chronią zarówno przed niskimi, jak i wysokimi temperaturami.
Wełna merino – najlepsza z najlepszych
Najlepszymi właściwościami termicznymi może poszczycić się wełna merino. Pozyskuje się ją z sierści owiec merynos, które żyją u podnóża nowozelandzkich Alp Południowych, gdzie panują ekstremalnie trudne warunki – latem temperatury dochodzą do 40°C, a zimą spadają do -30°C. Merynosy świetnie przystosowały się do takich wahań. Ich gęste runo składa się z ultracienkich włosków – o wiele cieńszych niż w przypadku sierści innych owiec, co przekłada się na ilość owych powietrznych kieszonek. Runo utrzymuje ciepłotę ciała merynosów na stałym, optymalnym poziomie bez względu na to, czy panują afrykańskie upały, czy arktyczne mrozy. Z powodu tych niezwykłych właściwości wełnę merino najczęściej wykorzystuje się do produkcji bielizny termoaktywnej.
Wełna pozostaje sucha nawet wtedy, gdy… jest mokra!
Właściwości termoaktywne wełny wiążą się z jeszcze inną jej cechą – higroskopijnością, czyli zdolnością do pochłaniania wilgoci. Wełniane włókna mogą wchłonąć sporą jej ilość, bo stanowiącą nawet 30% ich masy, nie tracąc przy tym swoich właściwości. Oznacza to, że nawet wilgotny sweter do pewnego stopnia będzie grzał – jeśli w drodze do domu złapie Cię nagła ulewa, dotrzesz do celu bez przemarzania na kość.
Jest przewiewna, higieniczna i antybakteryjna
Omówione cechy wełny – łuskowata budowa i higroskopijność – przekładają się na kolejne: przewiewność, higieniczność i antybakteryjność. Zdolność wełnianych włókien do pochłaniania wilgoci działa nie tylko od zewnętrznej strony, ale też od wewnątrz. Wełna absorbuje i izoluje od skóry parujący pot, a następnie odprowadza go na zewnątrz, skąd odparowuje. Chroni to przed namnażaniem się bakterii, bytujących przede wszystkim w wilgotnym środowisku. Co więcej – włókna pozyskane z sierści owiec czy kóz pokrywa naturalny tłuszcz, lanolina, która działa antyseptycznie, niszcząc drobnoustroje. Często dodaje się ją do maści przeciwbólowych czy ochronnych, a także do kremów nawilżających. Nie bez powodu górale wykorzystywali świeżo ścięte runo owiec do przygotowywania leczniczych okładów na bolące miejsca.
Wełna poprawia krążenie?
Wiele osób unika wełnianych ubrań, ponieważ drapią i „gryzą”, wywołując nieprzyjemne swędzenie. Paradoksalnie to jednak kolejna zaleta wełny. Drobne zakończenia włókien masują skórę, pobudząjąc ukryte w niej receptory, a tym samym poprawiając krążenie krwi, co działa rozgrzewająco i… relaksująco. Noszenie wełnianych ubrań zaleca się na przykład osobom, które borykają się z dolegliwościami reumatologicznymi czy cierpią na tzw. objaw Raynauda, manifestujący się szybko marznącymi palcami dłoni i stóp. Jeśli zdarzy Ci się przemarznąć na jesiennym czy zimowym spacerze, po powrocie do domu koniecznie wskocz w skarpety albo sweter z wełny – błyskawiczne rozgrzanie gwarantowane!
Strażnik Twojego zdrowia
Być może zabrzmi to nieco szarlatańsko, ale wełna chroni także przed negatywnym działaniem fal elektromagnetycznych, wytwarzanych przez urządzenia elektroniczne. Eliminuje jony dodatnie, które w nadmiarze niekorzystnie wpływają na system nerwowy, zamieniając je w jony ujemne. Pochłania i neutralizuje też inne szkodliwe substancje, na przykład trujący formaldehyd.
Wełna – kapryśna w pielęgnacji, ale warta zachodu
Wełniane ubrania i dodatki należy prać ręcznie, w niezbyt ciepłej wodzie, i suszyć rozłożone na płasko. Wrzucenie ich do pralki ustawionej na standardowy program nie jest dobrym pomysłem, ponieważ wysoka temperatura i dynamiczne obroty sprawiają, że włókna się kurczą – wkładasz do bębna sweter, a wyciągasz wdzianko dla lalki.
Warto jednak podkreślić, że wełny nie trzeba (a nawet nie należy) prać zbyt często. Dzięki łuskowatej budowie i zawartości naturalnych olejów jest odporna na wchłanianie brudu i zapachów. Po noszeniu wystarczy rozwiesić ją w przewiewnym miejscu – oczyści się sama.
Interesujące, prawda? W naturalnych materiałach tkwi wielka moc. Odkryj ją razem z nami na blog.fitanu.com.
Źródło zdjęć: shutterstock.com, unsplash.com
