Przyczyny biegunki mogą być różne – wywołują ją bakterie, wirusy, toksyny i inne czynniki. W tych przypadkach to reakcja obronna organizmu. Niekiedy biegunka jest objawem innych chorób lub skutkiem ubocznym zażywania niektórych leków. Bez względu na przyczynę, w łagodzeniu dolegliwości niezmiernie ważną rolę odgrywa dieta. Jakich zaleceń należy przestrzegać?
Zalecenia spożywcze w biegunce
Gdy pojawia się biegunka, należy przejść na dietę lekkostrawną. Unikajmy potraw smażonych, ostro przyprawionych. Warto także ograniczyć picie dużych ilości kawy, mocnej herbaty czy alkoholu. Posiłki powinny być jedzone regularnie, najlepiej 4-5 razy dziennie. Pamiętajmy też o niezbyt dużych porcjach – przejadanie się może spotęgować dolegliwości. Dieta przy biegunkach powinna zawierać pszenne pieczywo lub graham, sucharki, ryż oraz drobnoziarniste kasze, takie jak kuskus, manna, perłowa. W menu powinno znaleźć się dużo warzyw, najlepiej gotowanych: ziemniaki, marchewka, pietruszka, seler. Z surowych warto jeść sałatę i cykorię, z dodatkiem naturalnego jogurtu lub kefiru. W diecie przy biegunce ważne jest także to, co pijemy. Wskazane jest spożywanie dużej ilości płynów, najlepiej wody mineralnej, ale można także pić kakao na wodzie czy herbatki ziołowe. Świetnym lekiem na biegunkę jest napar z suszonych jagód – przynosi szybką ulgę, nawadnia i zmniejsza ból brzucha. Nie są wskazane natomiast produkty spożywcze o słodkim smaku (np. miód, czekolada), napoje gazowane oraz niektóre soki: winogronowy, jabłkowy, gruszkowy. Unikać należy dżemów, galaretek, a także produktów zawierających sztuczne słodziki. Przy biegunce nie należy jeść świeżych i suszonych owoców – śliwek, moreli, brzoskwini, gruszek i wiśni. Z warzyw natomiast nie wolno spożywać kapustowatych i strączkowych – mogą zaostrzyć objawy biegunki.
Nawodnienie przy biegunce
Długotrwała biegunka może doprowadzić do znacznego odwodnienia organizmu, bowiem wraz ze stolcem zostaje usunięta z organizmu duża ilość wody i soli mineralnych. Zaleca się przyjmowanie co najmniej 1,5 litra płynów dziennie – najlepiej pić jak najwięcej. Może to być wysoko zmineralizowana woda mineralna, ale także lekkie, ziołowe napary (np. herbata z mięty). W aptece warto kupić specjalne preparaty zawierające elektrolity, które wspomogą dietę przy biegunce.
Objawy odwodnienia organizmu mogą być różne, w zależności od ilości ubytku wody z ciała. Na początku pojawia się silne pragnienie oraz utrata masy ciała. Przy ubytku wody na poziomie 2-4 proc. masy ciała pojawiają się:
- suchość w ustach,
- bóle głowy i zawroty głowy,
- zmniejszona ilość oddawanego moczu, a nawet bezmocz,
- osłabienie,
- zaburzenia widzenia,
- omdlenie,
- nudności i wymioty,
- tachykardia,
- mocz o ciemnym zabarwieniu,
- zmniejszenie pocenia się oraz słabe wydzielanie śliny, suchy język,
- skurcze i bóle mięśni,
- suche i popękane usta,
- utrata elastyczności skóry i inne.
Gdy utrata wody jest bardzo duża, pojawiają się nawet drgawki, delirium, parestezje oraz utrata przytomności. W ciężkich przypadkach odwodnienia konieczna jest hospitalizacja i nawadnianie dożylne. Na szczęście, takie poważne odwodnienia bardzo rzadko towarzyszą biegunce. Nie wolno jednak lekceważyć możliwości pojawienia się takich objawów.
